Studio reportażu Polskiego Radia

2 października 1413 roku w Horodle zawarto unię potwierdzającą ścisły związek między Polską i Litwą. To kolejny, po porozumieniu w Krewie, krok ku zjednoczeniu obu państw.

- Chodziło z jednej strony o ułożenie stosunków między dwoma oponentami, wielkimi przywódcami tej epoki - Władysławem Jagiełłą i jego bratem stryjecznym Witoldem, a z drugiej o ustalenie związku dwóch państw i społeczeństw - tłumaczył prof. Wojciech Fałkowski.

Unia Horodelska - komentarz prof. Wojciecha Fałkowskiego w audycji z cyklu "Historia Polski". (PR, 31.03.2003)

Postanowienia polityczne zawarto w dwóch krótkich punktach: Witold składa przysięgę wierności i dożywotnio obejmuje godność wielkiego księcia litewskiego, po jego śmierci o następcy zadecydują panowie polscy.

Druga część aktu była znacznie ważniejsza. Rody rycerstwa polskiego adoptują 47 rodów bojarskich. Katolicka szlachta litewska otrzymuje przywileje i prawa własności, które upodabniały jej status do statusu szlachty koronnej. – Mamy do czynienia nie tylko z ujednoliceniem przywilejów dla całej grupy społecznej, ale też brataniem się i ścisłym aliansem polityczno-towarzyskim elity obu państw - powiedział historyk.

450. rocznica zawarcia Unii Lubelskiej - zobacz serwis specjalny

De facto dochodzi do włączenia Litwy do Polski, co jest zrównoważone poprzez samodzielność Witolda – niekwestionowanego przywódcę księstwa i rządzącej w nim grupy.

Unia Horodelska - audycja z cyklu "Naukowy zawrót głowy". Gościem Katarzyny Kobyleckiej jest prof. Igor Kąkolewski. (PR, 12.10.2013)

Tym samym w Horodle po raz kolejny podkreślono trwałość związku Polski i Litwy. To, co wydawało się czasową unią personalną, przemieniło się w związek dwóch państw, społeczeństw i kultur. Był to początek wyboistej drogi w kierunku unii lubelskiej i powstania Rzeczpospolitej Obojga Narodów.

Dlaczego unia horodelska miała tak wielką wagę w stosunkach polsko-litewskich? Posłuchaj audycji z cyklu "Naukowy zawrót głowy".

mjm