Data publikacji:
2020-08-26
Strona główna > Artykuł
"Adam i Ewa". Pierwsi rodzice na obrazie Lucasa Cranacha
Dwójka
"Adam i Ewa" Lucasa Cranacha Starszego to dzieło znajdujące się w zbiorach polskich, w kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie. Jedno z kilkudziesięciu tego autora i jego pracowni malarskiej przedstawień biblijnych pierwszych rodziców. Obraz powstał około 1510 roku. Adam i Ewa stoją po dwóch stronach drzewa poznania, którym jest dąb, a nie jabłoń. Po potężnym konarze zsuwa się wąż, by kusić Ewę. O obrazie opowie w audycji dr Grażyna Bastek.
Lusac Cranach "Adam i Ewa"fot. Muzeum Narodowe w Warszawie
"Adam i Ewa" Lucasa Cranacha Starszego (Jest taki obraz/Dwójka)
Aby być wielkim i uznanym malarzem nie trzeba być natchnionym romantykiem, szaleńcem, czy wizjonerem. Lucas Cranach Starszy jest znakomitym tego przykładem. Prowadził swój warsztat jak modelowe przedsiębiorstwo, bogacąc się i zyskując uznanie nie tylko dzięki artystycznym innowacjom, ale też świetnym posunięciom biznesowym. Elementem "biznesu" było m.in. wydawnictwo oraz masowa produkcja obrazów i grafik, które cieszyły się powodzeniem na rynku sztuki.
Jedną z popularnych w warsztacie kompozycji było przedstawienie Adama i Ewy w raju – temat religijny, ale też znakomita okazja do ukazania zmysłowych i kuszących aktów. W dodatku wypracowany w warsztacie Cranacha model pięknej, nagiej kobiety z powodzeniem służył zarówno do wizerunków Ewy, jak i Wenus. Warszawski obraz przedstawiający Adama i Ewę powstał około 1510 roku. W późniejszych latach warsztat Cranacha opuściło około 50 wersji tego tematu. Podejmując go Cranach konkurował z Albrechtem Dürerem i jego modelowym wręcz wzorcem aktów pierwszych rodziców, ujętych w kanonie all'antica. Cranach upodobnił jednak Adama do brodatych bohaterów z malowanych przez siebie portretów.
Tematem obrazu jest kuszenie. Malarz uchwycił rozterkę Adama i uległość Ewy wobec pokusy węża; moment, w którym Ewa złamała zakaz Boga. Za chwilę zakończy się rajska idylla pierwszych rodziców. Jednak zamiast na jabłoni wąż wije się po dębowym pniu. W Niderlandach popularna była legenda o tym, że krzyż Chrystusa wykonany był z drewna dębowego. Mamy tu zatem i upadek pierwszych rodziców i zarazem zapowiedź Zbawienia.
***
Tytuł audycji: Jest taki obraz
Prowadził: Michał Montowski
Gość: dr Grażyna Bastek
Data emisji: 30.08.2020
Godzina emisji: 14.45