Studio reportażu Polskiego Radia

Starachowice i hutnictwo. Dotyk historii w Muzeum Przyrody i Techniki

W kilku punktach miasta można obejrzeć produkowane tam niegdyś ciężarówki zadbane i ustawione w charakterze pomników. Najstarszy z nich to Star 20, w mieście stoi w wersji straży pożarnej. Eugeniusz Majchrzyk i Jan Tomiłło wyjaśniają, że z fabryki samochody wyjeżdżały jako skrzyniowe, czyli było podwozie, silnik, kabina i skrzynia ładunkowa, a na konkretne wersje np. samochód strażacki, czy dźwig były przerabiane w firmach zewnętrznych.

"Jedyne takie miejsce" Starachowice cz. 1

"Miasto, które zaskakuje". Jedynka z wizytą w Słupsku

Zakłady starachowickie działały od 1948 roku i zatrudniały 25 tysięcy pracowników. Ich mury opuściły setki tysięcy ciężarówek różnych typów. Stary były wyłącznie polską konstrukcją, czym chlubią się dawni pracownicy.  - Jedyny polski samochód, który jest wyłącznie polski, w przeciwieństwie do innych licencyjnych - mówią.

Legendą stał się Star 266.  - To jest zdecydowanie najlepszy, najpiękniejszy, najbardziej konstrukcyjnie i trwałościowo udany model - oceniają. Ich cechą charakterystyczną jest dzielność terenowa. Są w stanie pojechać niemal w każdych warunkach. Mógł się całkowicie zanurzyć w wodzie. Wiele egzemplarzy jeszcze jeździ, a po wymianie silnika, układu napędowego i kabiny pojeździ kolejnych 20, a może i 30 lat. Dwa takie modele w 1988 pojechały w rajdzie Paryż-Dakar. I ukończyły te zmagania. Dwa Stary 660 zostały przerobione na papamobile w 1979 roku dla Jana Pawła II. Niestety, te egzemplarze nie zachowały się, ale papamobile został odtworzony przez zapaleńców z oryginalnych części.

"Jedyne takie miejsce" Starachowice cz. 2 (Jedynka)

Adam Brzeziński, historyk, wspomina, że zanim Starachowice zasłynęły produkcją Starów, to w II Rzeczpospolitej były siedzibą największych zakładów zbrojeniowych, a ich wizytówką były armatki przeciwlotnicze typu Bofors. Ponieważ zakłady zbrojeniowe były obiektami specjalnymi, więc nie można ich było fotografować nawet z zewnątrz. - Dzisiaj odszukanie fotografii zakładów jest mega trudne - mówi.

"Jedyne takie miejsce" Starachowice cz. 3 (Jedynka)

Paweł Kołodziejski, dyrektor Muzeum Przyrody i Techniki oprowadza po swojej placówce. Jednym z najbardziej interesujących objektów jest olbrzymia maszyna parowa z 1898 roku, która pompowała powietrze do wielkich pieców ówczesnej huty. Pracowała aż do drugiej połowy lat 60-tych XX wieku.

Norbert Pajek i Andrzej Cygan opowiadają o historii kolejki wąskotorowej w Starachowicach, która została zbudowana w końcu XIX wieku. To wtedy powstał wielki piec w hucie i trzeba było zapewnić regularny dowóz rudy żelaza w dużych ilościach. Linia miała ok. 14 kilometrów długości. Do obecnych czasów ostała się mniej więcej połowa, na której okazjonalnie są organizowane turystyczne przejazdy.

W audycji również o starachowickich chórach, które są wizytówką miasta, prężnie działającym Uniwersytecie III Wieku, sporcie i rekreacji w mieście, w tym o ścieżkach rowerowych, a także o folklorystycznym zespole "Starachowianie" i lokalnej kuchni.

Czytaj także:

• "Jedyne takie miejsce": Siedlęcin
• Turystyczna perełka Pomorza. "Jedyne takie miejsce" prosto z Grudziądza

***

Tytuł audycji: Jedyne takie miejsce

Prowadził: Roman Czejarek

Goście: Paweł Grudniewski (historia FSC), Marta Blicharz (etno projekty w Starachowicach), Iwona Dziubińska-Czerko i Jerzy Krawczyk (seniorzy w Starachowicach), Magdalena Wyderska (zespół folklorystyczny "Starachowianie), Bożena Magdalena Mrózek (Kultura i chóry w Starachowicach), Krzysztof Szczygieł (sport i rekreacja), Andrzej Cygan i Norbert Pajek (kolejka wąskotorowa w Starachowicach), Adam Brzerziński (historia Starachowic), Eugeniusz Majchrzyk (samochody STAR), Jan Tomiłło (samochody STAR), Paweł Kołodziejski (dyrektor Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach)

Data emisji: 30.10.2021 

Godzina emisji: 9.00-12.00

ag