Studio reportażu i dokumentu Polskiego Radia

• Każdy region w Polsce posiada własne tradycje wigilijne
• W ostatnich latach mówi się, że karp pojawił się na wigilijnych wieczerzach w okresie PRL. To  nieprawda, ponieważ gościł na stołach już za czasów Jana III Sobieskiego
• Polacy bardzo lubią dania wigilijne z makiem: na stołach jest makowiec, kluski z makiem i kutia.

Jak się okazuje, każdy region w Polsce ma swoje tradycje wigilijne związane z potrawami, które pojawiają się na naszych stołach. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi sporządziło listę takich dań. Oprócz nich opisane są tam także bożonarodzeniowe zwyczaje sięgające wielu wieków wstecz.

- Inaczej to wszystko wyglądało na Pomorzu, na Kaszubach, a zdecydowanie inaczej u polskich górali. W związku z tym wykształciły się bardzo konkretne potrawy, które znalazły się m.in. na tej liście produktów tradycyjnych. W ten sposób mamy promować przede wszystkim polską tradycję, polskie smaki i wszystko to, co jest związane z okresem bożonarodzeniowym - twierdzi Rafał Romanowski.

Wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi zdradza, że sam bardzo często sięga do smaków pochodzących z regionu kaszubskiego. - Choćby po węgorza wędzonego po kaszubsku czy sałatkę śledziową po kaszubsku z jabłkami. To są tradycyjne smaki, do których zawsze bardzo chętnie wracam - dodaje.

To nie PRL wprowadził karpia na stoły

W Polsce utarło się przekonanie, że karp pojawił się na wigilijnych stołach dopiero w czasach PRL. Nie jest to jednak prawdą.

- Ten karp występował już od średniowiecza. W czasach nowożytnych był w menu wigilijnym Sobieskiego i Zygmunta III. Karp był w menu z XVIII i XIX wieku, opisuje się też karpia w piernikach na wigilię. Francuzi piszą, że Polacy to jedzą. W XX wieku, jeszcze przed wojną, karp jest nadal. Jest to więc jakby nieprzerwana tradycja - wyjaśnia prof. Jarosław Dumanowski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Jego zdaniem to nie karp przywędrował w PRL na wigilię, tylko ze stołów zniknęły w większości inne ryby.

Dania z makiem i śliżyki

Małgorzata Kunecka z Muzeum Etnograficznego w Warszawie przyznaje, że do dzisiaj różne dania są przygotowywane z tych samych składników. - Trudno sobie wyobrazić, żeby w jednym domu na stole pojawił się makowiec i jednocześnie kluski z makiem, makówki i kutia. Jednak któreś z tych dań z makiem zapewne jest w prawie każdym domu - mówi.

Na niektórych stołach pojawiają się także śliżyki. - Są popularne na Litwie i północnym wschodzie. Jest to małe ciasto drożdżowe w kształcie świeżutkich kuleczek, podawane w mleku makowym czy zupie makowej lub jedzone osobno i popijane mlekiem makowym - opowiada prof. Jarosław Dumanowski.

Czytaj także:

• Wsparcie dla działaczy więzionych na Białorusi. Wigilijny talerz dla Andżeliki Borys i Andrzeja Poczobuta
• Świąteczne pogotowie kulinarne. Sposób na pozbawionego zapachu karpia

***

Tytuł audycji: Sygnały dnia

Autor materiału: Maja Mazurek

Data emisji: 23.12.2021

Godzina emisji: 7.48

DS