Strona główna > Artykuł

"Ballada zesłańca" - reportaż Macieja Jastrzębskiego

Studio Reportażu i Dokumentu

82 lata temu, 10 lutego 1940 roku Sowieci rozpoczęli pierwszą z czterech masowych deportacji obywateli II Rzeczypospolitej Polskiej na Sybir.

Polscy zesłańcy w ZSRR w 1941 rokufot. Wikipedia/domena publiczna

"Ballada zesłańca" - reportaż Macieja Jastrzębskiego

Według historyków Instytutu Pamięci Narodowej, w latach 1940 -1941 wywieziono w bydlęcych wagonach w głąb Rosji około 800 tysięcy osób – przede wszystkim matek z dziećmi, osób starszych, rodzin katyńskich. Bez wyroku sądu, budzeni w środku nocy, mieli tylko chwilę na spakowanie najpotrzebniejszych przedmiotów. Transporty na Wschód organizowano przez prawie miesiąc. Część deportowanych Polaków zmarła z głodu, zimna (nawet - 35 stopni C.), wycieńczenia i od chorób. Wielu rozproszonych po świecie rodaków nigdy już nie wróciło do Ojczyzny.

Bohaterka reportażu - Maria Kleczewska – jako nastoletnia dziewczyna przedostała się  z rodzicami we wrześniu 1939 r. z płonącej Warszawy do Lwowa. Tam wraz z matką została aresztowana przez NKWD i zesłana w głąb Związku Radzieckiego. Trafiła do obozu pracy. Gdy w 1941 r. ogłoszono zaciąg do armii generała Władysława Andersa przedostała się do stolicy Uzbekistanu – Taszkientu, a stamtąd  z polskimi żołnierzami dotarła do Krasnowodzka i popłynęła do Iranu. Dalej przez Indie do Australii, aby z ewakuującymi się amerykańskimi żołnierzami przedostać się do Stanów Zjednoczonych, gdzie zamieszkała na stałe.

Czytaj także:

***

Reportaż "Ballada zesłańca" autorstwa Macieja Jastrzębskiego wyemitowaliśmy w piątek (11.02) o godz. 0.35 w Jedynce.