Studio reportażu i dokumentu Polskiego Radia

Temat Polaków ukrywających Żydów w czasie II wojny światowej jest nam dobrze znany. Przez lata powstało wiele książek, audycji, relacji o Sprawiedliwych i ludziach przez nich uratowanych. Mało natomiast mówi się o materialnych, namacalnych śladach działalności ratowania – kryjówkach.

Nie chodzi tylko o strychy czy skrytki pod podłogą. Inwencja w tworzeniu kryjówek była ogromna. Żydzi byli ukrywani lub ukrywali się w ziemiankach, jaskiniach, na cmentarzach, a nawet w drzewach. Czy po dziesiątkach lat od zakończenia wojny skrytki te nadal istnieją?

Okazuje się, że wiele z nich się zachowało. Odkrywają je od paru lat i upamiętniają dr Natalia Romik i dr Aleksandra Janus. Niedawno w Galerii Narodowej Zachęta otwarto wystawę, która upamiętnia "architekturę przetrwania" i determinację zarówno ukrywających, jak i ukrywających się. 

Czytaj również: 

• Polacy i Żydzi w obliczu Holokaustu. Reportaż Jakuba Tarki "Wspólny wątek życia"
• Bohater ratujący Żydów. Posłuchaj jego historii w reportażu Polskiego Radia

***

Wystawa Natalii Romik jest artystycznym hołdem dla architektury przetrwania, kryjówek budowanych i użytkowanych przez Żydów podczas Holokaustu. Wykorzystywali oni dziuple drzew, szafy, miejskie kanały, jaskinie czy puste groby, żeby stworzyć w nich tymczasowe schronienie. W salach wystawowych Zachęty prezentowane są lustrzane odlewy dziewięciu kryjówek z terenów Polski i dzisiejszej Ukrainy. Formom rzeźbiarskim towarzyszy wystawa prezentująca efekty interdyscyplinarnych badań przeprowadzonych przez Natalię Romik i Aleksandrę Janus wraz z zespołem antropolożek, historyczek, archeologów i miejskich odkrywców.

[Źródło: zachęta.art.pl]

***

Reportaż "Zakryte-odkryte" autorstwa Jakuba Tarki został wyemitowany we wtorek (19.04) w godz. 1.10-3.00 w ramach pasma "Noc z Reportażem" w Programie 1.