Studio reportażu Polskiego Radia

W każdy poniedziałek i piątek, do 10 czerwca, po godz. 10.35 proponowaliśmy fragmenty słuchowiska lub czytane przez aktorskie gwiazdy fragmenty powieści. To prawdziwe perły z radiowego archiwum: frapujące powieści przygodowe, zajmujące romanse, wciągające kryminały. Klasyka światowej literatury w wydaniu dźwiękowym i w interpretacji niezapomnianych głosów. Wśród propozycji były również lektury napisane i nagrane specjalnie dla Lata z Radiem.

- "Boczne drogi" Joanny Chmielewskiej to powieść, która swoją premierę miała właśnie w "Lecie z Radiem" w 1976 roku. Zanim wyszła jako książka, ukazała się w wersji dźwiękowej, czytana przez nieodżałowaną, znakomitą aktorkę Barbarę Kraftównę - przypomina Agnieszka Kunikowska.

Głosować może każdy słuchacz

Od 29.04 do 10.06, w poniedziałek i piątek, na stronie Programu 1 Polskiego Radia trwała specjalna sonda, w której słuchacze mogli oddać swój głos na prezentowaną tego dnia propozycję. Głosowanie rozpoczynaliśmy w piątek o godz. 10.30, a głosy można było oddawać do godz. 10.30 w poniedziałek. Wówczas uruchamiana była sonda dotycząca kolejnej propozycji. 

Od poniedziałku (13.06) do niedzieli (19.06) trwa drugi etap plebiscytu. Głosować można na te tytuły, które dotychczas znalazły największe uznanie wśród słuchaczy. To "Ziemia obiecana" Władysława Reymonta, "Pies Baskerville'ów" Arthura Conana Doyle'a, "Boczne drogi" Joanny Chmielewskiej, "Lalka" Bolesława Prusa, "Klub Pickwicka" Charlesa Dickensa, "Duma i uprzedzenie" Jane Austen, "Łuk triumfalny" Ericha Marii Remarque'a, "Czerwone i czarne" Stendhala, "Pani Walewska" Wacława Gąsiorowskiego, "Lesio" Joanny Chmielewskiej, "Egipcjanin Sinuhe" Miki Waltariego, "Czarny generał" Wacława Gąsiorowskiego i "Kochałam Tyberiusza" Elisabeth Dored.

   

Głosować na swoje ulubione tytuły możecie Państwo TUTAJ.

SPRAWDŹ JAK ZMIENIAŁA SIĘ LISTA KANDYDATÓW DO TYTUŁU LEKTURY "LATA Z RADIEM":

Na początek "Ziemia obiecana" Reymonta

Słuchowisko powstało w roku 1974, w Trójkowym cyklu "Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym". Ta powieść to słynna "Ziemia obiecana" Władysława Stanisława Reymonta, laureata literackiej Nagrody Nobla. Początkowo, w latach 1897-98, publikowano ją w "Kurierze Codziennym", rok później ukazało się wydanie książkowe, a rozsławił ją film Andrzeja Wajdy, który powstał w tym samym roku co radiowa adaptacja. To historia trzech przyjaciół i rozkwitającej kapitalistycznej Łodzi, portret miasta i portret ludzi.

W słuchowisku w reżyserii Zofii Rakowieckiej w rolę Karola Borowieckiego wcielił się Jan Englert, Morycem Weltem jest Włodzimierz Press, Maksem Baumem Jerzy Rogowski. Realizacja: Stanisława Grotowska, adaptacja: Ewa Ziegler.

Czas na powieść detektywistyczną: "Pies Baskerville'ów"

Pies Baskerville’ów jedna z najsłynniejszych powieści detektywistycznych sir Arthura Conana Doyle’a o detektywie Sherlocku Holmesie, publikowana w odcinkach od sierpnia 1901 w czasopiśmie The Strand Magazine. W postaci książkowej ukazała się w marcu 1902, wtedy też powstał pierwszy polski przekład.

Doktor Jakub Mortimer z Grimpen w hrabstwie Devon przybywa na Baker Street przedstawiając Sherlockowi Holmesowi i doktorowi Watsonowi wstrząsającą legendę o psie Baskerville’ów, zanotowaną w manuskrypcie datowanym na rok 1742. Głosi ona, że każdego z Baskerville'ów dopadnie klątwa za grzechy ich przodka Hugona - poniosą śmierć zagryzieni przez straszliwego psa. Przybyły z Kanady ostatni dziedzic otrzymuje anonimowe ostrzeżenia. Holmes postanawia zbadać sprawę.

Tę tajemniczą i mroczną historię brawurowo przeczytał Jarosław Gajewski.

"Boczne drogi" Joanny Chmielewskiej

"Boczne drogi" to pierwsza powieść kryminalna, którą Joanna Chmielewska napisała o swojej rodzinie. Mieszkająca w Kanadzie ciotka Teresa przyjeżdża do Polski i pragnie odwiedzić miejsca, których jeszcze nie widziała. Od początku, od samego przylotu na warszawskie lotnisko, uczestników podróży prześladują dziwne wypadki, zaskakujące sploty wydarzeń - a w końcu znika Teresa…

Tę powieść, jeszcze przed publikacją książkową, czytała w roku 1976 w Lecie z Radiem Barbara Krafftówna. Od tego momentu została wierną przyjaciółką audycji. Warto tę niezwykłą, szaloną lekturę przypomnieć

"Lalka" Bolesława Prusa

Najsłynniejsza powieść Bolesława Prusa. W latach 1887 - 1889 drukowano ją w "Kurierze Codziennym", a w wersji książkowej ukazała się w roku 1890.

Stanisław Wokulski, główny bohater, stał się literackim symbolem: pokolenia uczniów zastanawiały się, czy więcej w nim romantyka czy pozytywisty. Izabela Łęcka została na wieki uosobieniem kobiety pustej i pozbawionej uczuć. W radiowej wersji tej historii miłosnej rozgrywającej się na tle przemian społecznych i historycznych, wyreżyserowanej przez Andrzeja Łapickiego, Wokulskiego zagrał Stanisław Zaczyk, Izabelę Anna Seniuk, jej ojca Jan Świderski, baronową Krzeszowską była Barbara Krafftówna, a w Ignacego Rzeckiego wcielił się Henryk Borowski.

Nagranie powstało w roku 1971 do cyklu "Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym". Zrealizował je Wojciech Truszczyński, adaptacji dokonała Halina Krzyżanowska.

"Klub Pickwicka" Karola Dickensa 

Słynny "Klub Pickwicka" Karola Dickensa to jego pierwsza powieść publikowana w odcinkach w latach 1836-37. Integralną jej częścią były ilustracje, najpierw Roberta Seymoura, a po jego samobójczej (!) śmierci, znanego karykaturzysty Hablota Browne'a. Można ja więc w pewnym sensie nazwać komiksem.

Na początku opowieść o klubie podróżników i badaczy pod wodzą Samuela Pickwicka nie cieszyła się powodzeniem. Wszystko zmieniło się, kiedy wśród tych dżentelmenów pojawił się Sam Weller, służący tytułowego bohatera. Powieść jest humorystyczna w iście angielskim stylu, łączy w sobie cechy satyry, farsy, romansu łotrzykowskiego i prawdziwie dickensowskiego realizmu.

Nagranie, które zaprezentuje słuchaczom pochodzi z roku 1968. Reżyserował Juliusz Owidzki.
Zagrali: Tadeusz Chmielewski (Samuel Pickwick). Aleksander Dzwonkowski (Tracy Tupman), Bogdan Baer (August Snodgras), Tadeusz Surowa (Nataniel Winkle), Wiesław Michnikowski (Sam Weller).

"Duma i uprzedzenie" Jane Austen 

Słynna powieść równie słynnej angielskiej pisarki Jane Austen wydana w roku 1813. Wielokrotnie ekranizowana, a jej główne postaci znalazły kontynuacje także we współczesnych romansach, np. w „Dzienniku Bridget Jones”, w której to powieści pojawia się szlachetny, choć dumny Darcy, odbicie Darcy`ego w „Dumy i uprzedzenia”. Austen była mistrzynią w kreśleniu charakterów swoich rodaków oraz oddaniu klimatu i realiów Brytanii pierwszej połowy XIX wieku, w której kobiety były całkowicie zależne od mężczyzn i dobrego zamążpójścia, a majątek mógł dziedziczyć tylko mężczyzna, nawet najdalszy nieznajomy krewny. Znamy to przecież także ze znakomitej powieści „Rozważna i romantyczna” także pióra Jane Austen.

Nasza słuchowisko zostało nagrane w 1994 roku do cyklu prezentowanego w Programie 2 Polskiego Radia "Romanse i nie tylko".

Reżyseria - Andrzej Zakrzewski, realizacja - Andrzej Złomski, adaptacja - Elżbieta Hartwig, tłumaczenie - Anna Przedpełska-Trzeciakowska. 

W roli Darcy'ego wystąpił Marek Barbasiewicz, Elżbietą Benett była Joanna Sobieska, panią Benett Barbara Horawianka, a panem Benettem Lech Ordon.

"Łuk Triumfalny" - Erich Maria Remarque

Jedna z najbardziej znanych powieści XX wieku. Jej autor, Erich Maria Remarque to niemiecki pisarz, który jako bardzo młody człowiek przeżył gehennę I wojny światowej, Wielkiej Wojny. Oparta na jego przeżycia i przeżyciach jego towarzyszy powieść” Na zachodzie bez zmian”, przyniosła mu międzynarodowa sławę, w nazistowskich Niemczech została zakazana i spalona. Jego siostra została zamordowana przez hitlerowców, a sam Remarque w 1939 roku wyemigrował do Ameryki.

Akcja "Łuku triumfalnego" wydanego w 1945 roku, toczy się w ostatnich miesiącach dwudziestolecia międzywojennego. Fabuła opowiada historię Ravika, niemieckiego chirurga, który po ucieczce z nazistowskich Niemiec nielegalnie przebywa we Francji. Zarabia na życie, wykonując za niewielkie pieniądze operacje przypisywane potem dwóm francuskim lekarzom. Nie ma paszportu, francuskiej wizy, nie używa nawet swojego nazwiska. Nazywa się po prostu Ravic.

Jego życie zmienia się z chwilą poznania Joanny, która chce popełnić samobójstwo skacząc z mostu.

"Łuk triumfalny" to jednak nie tylko romans, to opowieść o faszyzmie, o niszczącej sile wojny i okrucieństwa.
Nasze słuchowisko, powstało w cyklu „Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym” dla Programu 3 Polskiego Radia w roku 1968.

Reżyseria - Zofia Rakowiecka, adaptacja - Barbara Pruska, tłumaczenie -Wanda Melcer, realizacja - Andrzej Pruski. Ravika zagrał Gustaw Holoubek, a Joannę Katarzyna Łaniewska. 

"Czerwone i czarne" Stendhala

Najbardziej znana i najbardziej drapieżna powieść Stendhala "Czerwone i czarne", umieszczona na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych, ukazała się w 1830 roku i jak przewidywał sam autor, została doceniona dopiero w drugiej połowie XIX wieku. Wychowany na filozofii oświeceniowej, ceniący drobiazgowy i precyzyjny opis rzeczywistości Stendhal jest uznawany za prekursora realizmu, choć tworzył w epoce, w której powstały wielkie dzieła romantyczne.

Naprawdę nazywał się Marie-Henri Beyle. Pisywał pod wieloma pseudonimami: Stendhal pochodzi od niemieckiego miasta Stendal, miejsca urodzenia Johanna Joachima Winckelmanna, znanego historyka sztuki i archeologa. Sam pisarz był bowiem wielkim miłośnikiem i znawcą sztuki, zwłaszcza włoskiej. We Włoszech spędził wiele lat, a na swoim grobie kazał napisać:
Henri Beyle – Mediolańczyk - Żył, pisał i kochał takim sercem, jakim ubóstwiał Cimarosę, Mozarta i Szekspira.

W "Czerwonym i czarnym" Stendhal sformułował koncepcję powieści - zwierciadła. Padają tam słynne słowa o tym, że "...powieść to jest zwierciadło które obnosi się po gościńcu. To odbija lazur nieba, to błoto przydrożnej kałuży". Taka jest też idea powieści, los i charaktery bohaterów. Akcja dzieła toczy się już w epoce ponapoleońskiej (sam autor zaciągnął się do armii Napoleona, brał udział w kampanii rosyjskiej), w której młodzi ludzie pochodzący z niższych klas społecznych, nie mieli szansy na karierę wojskową, pozostawało im kapłaństwo. Julian Sorel był takim właśnie młodzieńcem, uzdolnionym, pragnącym wszelkimi sposobami zrobić karierę. Zanim wstąpił do seminarium, został guwernerem u państwa de Renal. Stracił tę pracę z powodu romansu z panią domu. Kiedy kolejna miłość, do córki markiza de la Mole, wydawała się spełnieniem jego wszelkich pragnień, łącznie ze zdobyciem tytułu szlacheckiego, prawda na temat poprzedniego związku niweczy te plany. Koniec Juliana jest tragiczny.

W naszym słuchowisku, które powstało w roku 1970 do cyklu "Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym", Juliana Sorela zagrał Ignacy Gogolewski, panią de Renal Barbara Horawianka, Matyldę de la Mole Jolanta Wołłejko. Reżyseria Zofia Rakowiecka, realizacja Alina Langman, tłumaczenie Tadeusz Boy-Żeleński, adaptacja Zofia Zawadzka.

"Pani Walewska" Wacława Gąsiorowskiego

Tę historię romansu cesarza Napoleona z Marią Walewską znamy chyba wszyscy, ale na pewno jeszcze raz chętnie jej wysłuchamy. Przypomnijmy: wszystko zaczęło się od niezwykłego spotkania, gdy młodziutka pani Walewska wyjechała pod Warszawę, by powitać wielkiego cesarza Francuzów, który miał przynieść wolność państwu polskiemu. Do związku z nim pchała ją cała śmietanka towarzyska Warszawy, łącznie z patriotami, którzy wierzyli, że Napoleon zakochany w pięknej Polce więcej uczyni dla kraju, niż Napoleon – polityk. I rzeczywiście Napoleon zakochał się. Żaden jego pozamałżeński związek nie trwał tak długo jak ten z Marią Walewską, a  jego owocem było nie tylko Księstwo Warszawskie, ale także syn Aleksander Florian Józef Colonna-Walewski, hrabia, następnie książę, powstaniec listopadowy, w latach 1855–1860 minister spraw zagranicznych Cesarstwa Francji, w latach 1860–1863 minister kultury i sztuki Francji, marszałek Zgromadzenia Narodowego.

Radiowe dzieło z roku 1971 zrealizowano na podstawie powieści "Pani Walewska" z roku 1904 napisanej przez niezwykle popularnego w tamtych czasach Wacława Gąsiorowskiego, dziennikarza, publicystę, scenarzystę. W latach 1921–1930 był redaktorem czasopism polonijnych w Stanach Zjednoczonych, a także autorem powieści historycznych przede wszystkim o epoce napoleońskiej i powstaniu listopadowym: "Trylogia napoleońska" ("Huragan", "Rok 1809", "Szwoleżerowie gwardii"), "Pani Walewska", "Czarny generał", "Księżna Łowicka".

Gąsiorowski musiał opuścić kraj ścigany przez carską Ochranę. Najpierw wyjechał do Lwowa, potem na Zachód, gdzie odwiedzał miejsca związane z Napoleonem, dwukrotnie przebywał w Stanach Zjednoczonych. Do Polski wrócił w roku 1930 i zamieszkał w Konstancinie, w willi Ukrainka. Zmarł nagle w październiku 1939 roku. Mówiono, że ze zgryzoty po klęsce wrześniowej, a jego pogrzeb stał się wielką patriotyczną manifestacją.

W naszym słuchowisku cesarza Napoleona zagrał Gustaw Holoubek, panią Walewską Zofia Saretok, szambelana Walewskiego Zdzisław Mrożewski. Reżyseria Juliusz Owidzki, realizacja Sławomir Pietrzykowski, adaptacja Bronisława Orłowska.

"Lesio" - Joanny Chmielewskiej 

To jedna z najdowcipniejszych, najzabawniejszych i najczęściej wznawianych sensacyjno - humorystycznych powieści Joanny Chmielewskiej, wydana w roku 1973 po raz pierwszy. Autorka stworzyła tu postać pozornie niezaradnego, wiecznie spóźnionego i zakochanego bez wzajemności tytułowego bohatera - architekta pracującego w biurze projektów, który wplątuje się w serię niezwykłych, zabawnych przygód. Posł8uchamy jej w mistrzowskiej interpretacji Ireny Kwiatkowskiej.

"Egipcjanin Sinuhe" - Mika Waltari

Słynna powieść najbardziej znanego i wszechstronnego fińskiego pisarza Miki Waltariego. Waltari pisał kryminały z inspektorem Palmu, powieści historyczne, wiersze, opowiadania, słuchowiska, scenariusze do kreskówek, był krytykiem i dziennikarzem.

"Egipcjanin Sinuhe" powstał w roku 1945, a 9 lat później zrealizowano hollywoodzką wersję powieści.

Wersja radiowa, którą państwu zaprezentujemy pochodzi z roku 1975. Słuchowisko wyreżyserował Zdzisław Nardelli, zrealizowała Stanisława Grotowska, tłumaczenie Zygmunt Łanowski, adaptacja Romana Widyżanka.

Wystąpili m. in.: Tadeusz Borowski, Jan Świderski, Andrzej Seweryn, Ewa Wiśniewska, Barbara Ludwiżanka, Leszek Teleszyński.

"Czarny generał" Wacław Gąsiorowski

To już druga powieść Wacława Gąsiorowskiego, po "Pani Walewskiej", którą proponujemy państwu jako letnią lekturę. Została wydana, podobnie jak poprzednia, w 1904 roku i opowiada historię generała Władysława Jabłonowskego, żyjącego w latach 1769 - 1802. Postaci historycznej, uczestnika powstania kościuszkowskiego, dowódcy w legionach Dąbrowskiego. Gąsiorowski jednak odchodzi od znanych faktów i czyni z Jabłonowskiego nieślubnego syna księżnej Franciszki Radziwiłłowej i jej ciemnoskórego sługi.

Słuchowisko "Czarny generał" powstało w roku 1973 w rozgłośni Krakowskiej Polskiego Radia. Reżyserowała Romana Bobrowska, realizacja Jerzy Atamańczuk, adaptacja Anna Lisowska-Niepokólczycka.

Wystąpili m. in. Izabela Olszewska, Jerzy Radziwiłowicz, Jerzy Bińczycki, Tadeusz Huk i Paweł Galia.

"Kochałam Tyberiusza" Elisabeth Dored

Słynna powieść norweskiej pisarki i malarki Elisabeth Dored, żyjącej w latach 1908 - 1972. Powieść "Kochałam Tyberiusza" została wydana w 1955 roku i opowiada o Julii, jedynej córce rzymskiego cesarza Oktawiana Augusta, poniżonej i wygnanej z kraju. Jej imię było przeklęte, wszystkie osobiste pamiątki zostały zniszczone. Na podstawie kilku uratowanych dla potomności wypowiedzi Julii, autorka wskrzesza tę nietuzinkową postać kreśląc wizerunek kobiety silnej, pięknej, radosnej i pełnej namiętności.

Słuchowisko według powieści "Kochałam Tyberiusza" Elisabeth Dored powstało w roku 1980. Reżyseria Stanisława Grotowska, realizacja Alina Langiewicz, tłumaczenie Beata Hłasko, adaptacja Anna Borkowska.

W roli Julii wystąpiła Joanna Jędryka, Liwią była Mirosława Dubrawska, Marcellusa grał Olgierd Łukaszewicz, Oktawiana Jerzy Kamas, Agryppę Krzysztof Chamiec, a Tyberiusza Krzysztof Kolberger.

Zobacz też:

• Pół wieku w eterze. "Lato z Radiem" świętuje złoty jubileusz
• Interaktywne słuchowisko "Klub wielbicieli Agaty Ch."

"Lato z Radiem" – kultowa audycja Polskiego Radia

"Lato z Radiem" zaistniało na antenie 1 lipca 1971 roku. Pomysłodawcą i pierwszym szefem audycji był Aleksander Tarnawski. Pierwsze "Lato z Radiem" w niczym nie przypominało późniejszych wydań. Pierwotnie był to krótki magazyn informacyjny, a od 1973 roku rozpoczęto nadawanie programu na żywo. Z każdym kolejnym rokiem "Lato z Radiem" stawało się audycją coraz bardziej niezwykłą, która łączyła pokolenia i pozwalała stworzyć ze słuchaczami wyjątkową atmosferę.

W ubiegłym roku "Lato z Radiem" obchodziło 50. urodziny. Program 1 Polskiego Radia przygotował z tej okazji szereg atrakcji, które pozwoliły świętować tak wyjątkowy jubileusz. Reporterzy odwiedzali najpiękniejsze miejsca na mapie Polski – od morza do Tatr. Nie zabrakło też koncertów największych gwiazd. Wystąpili m.in. Cleo, Maryla Rodowicz czy zespół Pectus.

mg/IP