Data publikacji:
2022-06-30
Strona główna > Artykuł
"Bunkier" - reportaż Joanny Bogusławskiej
Studio Reportażu i Dokumentu
Dziecięce buciki, kafle piecowe, ceramiczne płytki podłogowe, fragmenty naczyń, narzędzia i inne przedmioty znaleźli archeolodzy w miejscu nieistniejącej kamienicy przy ul. Miłej 18 na Muranowie. To adres szczególny. W czasie powstania w getcie miał tu siedzibę sztab Żydowskiej Organizacji Bojowej.
Przy ulicy Milej w Warszawie archeolodzy badają bunkier Anielewicza. fot. Robert Wilczyński/Muzeum Getta
Przy ulicy Milej Archeolodzy badają bunkier Anielewicza. Dziecięcy bucik, narzędzia i naczynia odnaleźli archeolodzy prowadzący pierwsze od 80 lat wykopaliska w miejscu, gdzie w czasie drugiej wojny światowej stała warszawska kamienica. Podczas powstania w getcie, w ruinach budynku znajdował się sztab Żydowskiej Organizacji Bojowej. To może być, jak wskazują badacze, także grób nawet kilkuset powstańców, wśród nich także dowódcy ŻOB Mordechaja Anielewicza.
7 czerwca 2022 ruszyła kolejna tura badań archeologicznych i wykopalisk prowadzonych na terenie byłego getta przez Muzeum Getta Warszawskiego razem z zespołem naukowców z Christopher Newport University i Akademii im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku – filii AFiB Vistula.
Wykopaliska prowadzone są na miejskiej działce w kwartale ulic Miłej – Dubois – Niskiej – Karmelickiej na Muranowie, który przed wojną nazywany był Dzielnicą Północną i zamieszkany głównie przez ludność żydowską, a w latach 1940-43 znajdował się w granicach getta. Tu gdzie kopią archeolodzy do ostatniej wojny stała kamienica o dwóch adresach: Miła 18 i Muranowska 39. Podczas powstania w getcie w zbudowanym pod nią bunkrze mieścił się sztab Żydowskiej Organizacji Bojowej. Kryjówkę tę odkryli w końcu Niemcy. Otoczeni przez nich bojowcy 8 maja 1943 r. popełnili zbiorowe samobójstwo. Zginęło wtedy około 120 powstańców, wśród nich dowódca ŻOB Mordechaj Anielewicz. Ich ciał nigdy nie ekshumowano, pozostały w zasypanym bunkrze. Po wojnie nad zbiorową mogiłą usypano z gruzów kopiec i ustawiono na nim pamiątkowy kamień.
Mamy pełne poparcie wojewódzkiego konserwatora zabytków prof. Jakuba Lewickiego. O pracach został poinformowany Naczelny Rabin RP Michael Schudrich. W przypadku natrafienia na ludzkie kości, natychmiast przerwiemy prace w miejscu ich znalezienia – zapowiada dr Jacek Konik.
***
Reportaż "Bunkier" autorstwa Joanny Bogusławskiej został wyemitowany czwartek (30.06) o godz. 18.45 na antenie Programu 3.