Studio reportażu Polskiego Radia

Od 1815 roku teren ten był rządzony przez cara Aleksandra I. Z początkiem 1821 roku, na mocy umowy z rządem Królestwa Polskiego, w zamian za twierdzę i miasto Zamość, Jadów, w skład którego wchodziły Urle, przeszedł w ręce hrabiego Stanisława Zamoyskiego.

Nowy właściciel szybko dostrzegł atuty tego miejsca – piaszczyste plaże, czystą rzekę, sosnowe lasy i specyficzny klimat, którego walory odkryli już wcześniej wojskowi lekarze z carskiego garnizonu stacjonującego w Jadowie. Uruchomiona w 1862 roku warszawsko-petersburska linia kolejowa jeszcze bardziej zwiększyła atrakcyjność miejscowości.

Na początku XX wieku Urle nabrały specyficznego klimatu letniskowej miejscowości. W "Kurierze Warszawskim" z 1908 roku ogłaszały się pensjonaty. "Nowo utworzony pensjonat Warszawianka. Pokoje wygodnie umeblowane, ceny umiarkowane. Służący na stacji" – można było przeczytać.

Okres międzywojenny to czas rozkwitu Urli jako letniska. Powstają pensjonaty, wille. Restauracja z kawiarnią i dancingiem, kompleks sportowy z kortami i przystań z wypożyczalnią kajaków. Do Urli przyjeżdża warszawska elita – profesorowie, artyści, lekarze, urzędnicy państwowi. Miejsce oferowało im wysoki standard usług (lekcje francuskiego, kasyno, wytworną kuchnię).

W 1927 roku warszawiacy zakładają tu Stowarzyszenie Miłośników Urli. Jego celem było podniesienie rangi letniska do poziomu kurortu europejskiego. Niestety dalsze plany przerwał wybuch II wojny światowej. Po wojnie miejscowość zaczęła żyć na nowo. Powstawały ośrodki wczasowe i kolonijne. Wielu dawnych letników pozostało wiernych Urlom i powracało tu.

W 1972 roku swoją działalność wznowiło SMU. Miejscowość trochę podupadła w latach 80. Teraz znów staje się popularnym wśród warszawiaków miejscem weekendowych wypadów i wakacji.

***

Reportaż "Letnisko" autorstwa Grażyny Wielowieyskiej został wyemitowany we wtorek (26.07) o godz. 22.15 na antenie Programu 3.