Data publikacji:
2022-07-28
Strona główna > Artykuł
"Przywracanie pamięci" - reportaż Joanny Bogusławskiej
Studio Reportażu i Dokumentu
Józef Walaszczyk, urodził się w 1919 roku. W czasie II wojny światowej uratował życie 53 Żydom. W pierwszych latach okupacji poznał Irenę – dziewczynę, która wyjawiła mu swoją żydowską tożsamość podczas kontroli Niemców.
Jak zaznaczył prezydent Andrzej Duda, Józef Walaszczyk "zapisał się w historii jako jeden ze szczególnie zasłużonych i najdłużej żyjących wybawców Żydów z rąk hitlerowskich zbrodniarzy"fot. Grazyna Myslinska / Forum
"Przywracanie pamięci" - reportaż Joanny Bogusławskiej
Od tej pory Józef Walaszczyk opiekuje się Ireną, początkowo przechowując ją w swojej kawalerce przy ulicy Kruczej, wyrabiając aryjskie dokumenty, później kwaterując ją w różnych mieszkaniach w stolicy. Mimo jego starań Irena zostaje aresztowana przez gestapo wraz z grupą 21 osób – podczas spotkania towarzyskiego żydowskiej młodzieży ukrywającej się w okupowanej Warszawie. Józef Walaszczyk doprowadza do zwolnienia zatrzymanych, organizując okup w wysokości jednego kilograma złota. Pomagał też lekarzom z warszawskiego Getta z dużym narażeniem życia. Uratował również 30 Żydów zatrudnionych w jego fabryce. Po wojnie Irena wyszła za mąż za kolegę Józefa. Kiedy już ciężko chorowała, wystąpiła do Instytutu Yad Vashem o przyznanie Józefowi tytułu Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
W 2002, na wniosek Ireny, Józef Walaszczyk został odznaczony medalem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Od 8 sierpnia 2008 był wiceprezesem Zarządu Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Jako przedstawiciel Sprawiedliwych w 2009 brał udział w wizycie w Stanach Zjednoczonych, podczas której spotkał się m.in. z prezydentem Barackiem Obamą. W tym samym roku ukazały się jego wspomnienia Przywracanie pamięci.
Zmarł 20 czerwca 2022 w wieku 102 lat.
***
Reportaż "Przywracanie pamięci" autorstwa Joanny Bogusławskiej został wyemitowany w czwartek (28.07) o godz. 22.15 na antenie Trójki.