Data publikacji:
2022-11-14
Strona główna > Artykuł
"Znaki pamięci" - reportaż Moniki Chrobak o Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku
Studio Reportażu i Dokumentu
To jedna z najsłynniejszych nekropolii w Polsce i najstarsza w Zakopanem. Mowa o Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku. Został założony w drugiej połowie XIX wieku przez pierwszego proboszcza zakopiańskiego, księdza Józefa Stolarczyka. Grunty pod niego ofiarował właściciel terenu Jan Pęksa. Pierwotnie był miejscem pochówku mieszkańców Zakopanego i okolic, były tu grzebane bliżej nieznane osoby młode, ofiary wypraw w Tatry lub gruźlicy. W 1889 roku pochowano na nim pierwszą osobę zasłużoną dla Zakopanego, doktora Tytusa Chałubińskiego. W 1931 roku cmentarz uznano za zabytek narodowy. Na Pęksowym Brzyzku znajduje się około 500 grobów, w tym 250 osób zasłużonych, m.in Kazimierz Przerwa-Tetmajer (poeta), Kornel Makuszyński (pisarz, krytyk), Antoni Kenar (rzeźbiarz), Antoni Rząsa (rzeźbiarz), Władysław Orkan (pisarz), Władysław Hasior (rzeźbiarz) czy Zofia Radwańska-Paryska (pisarka, taterniczka). Na cmentarzu są rodzinne nagrobki rodów góralskich – Gąsieniców, Walczaków, Pęksów i innych.
"Znaki pamięci" - reportaż Moniki Chrobak