Strona główna > Artykuł

"Ocalić od zapomnienia" - reportaż Grażyny Wielowieyskiej

Studio Reportażu i Dokumentu

Reportaż przedstawia historię Doroty Nowakowskiej, młodej kobiety z Augustowa, która kilka lat temu zaczęła prowadzić fanpage "Ocalić od zapomnienia". Zaczęło się od Jerzego Raka, o którym przeczytała w mediach społecznościowych. Miał 21 lat, był żołnierzem AK, zginął z rąk bolszewika w lesie (Abramy w woj. mazowieckim). Pod postem był komentarz, że trzeba ten grób ocalić od zapomnienia.

Dorota Nowakowska skoncentrowała się na poszukiwaniach rodzin osób, do których należały odnalezione nieśmiertelniki, i byłych więźniów obozów koncentracyjnych. fot. G. Wielowieyska

"Ocalić od zapomnienia" - reportaż Grażyny Wielowieyskiej

Dorota postanowiła, że tak właśnie uczyni, i założyła fanpage. W ciągu dwóch dni jej wpis został wyświetlony przez 120 tys. osób. Poszukiwania "Jurka z lasu" - jak go nazwała - trwały 4 dni. Odnalazła jego bliskich i poznała okoliczności jego śmierci. Tak to się zaczęło.

Zauważyła, jak wielu ludzi poszukuje takiej wiedzy. Pojawiły się kolejne groby, nieśmiertelniki, listy odnajdywane w antykwariatach. Udało się jej sprawić, że kilkanaście rodzin dowiedziało się, gdzie spoczywają ich bliscy.

Archiwum Arolsen - największy zbiór pamiątek po więźniach obozów 

Ostatecznie bohaterka reportażu skoncentrowała się na poszukiwaniach rodzin osób, do których należały odnalezione nieśmiertelniki, i byłych więźniów obozów koncentracyjnych. Od dłuższego już czasu współpracuje z Archiwum Arolsen, które posiada największy na świecie zbiór pamiątek po więźniach obozów z czasów II wojny. Znajduje się tam 900 nazwisk Polaków. Ich rzeczy osobiste po dziś dzień są w archiwum przechowywane.

Od 30 lat pracuje tam mieszkająca w Niemczech od wielu lat Polka, Małgorzata Przybyła, która zajmuje się polskimi nazwiskami i podchodzi do tego w bardzo osobisty sposób. Tak jakby każdy z tych więźniów był jej krewnym.

Setki rozwiązanych spraw

Dorota ma za sobą setki rozwiązanych spraw. Tych, które nie doczekały się jeszcze rozwiązania, są pewno tysiące. Niektóre z postów mają już 1 200 000 wyświetleń.

Jest laureatką złotego BohaterONa, nagrody im. Powstańców Warszawskich, ustanowionej w 2019 roku dla uczczenia pamięci uczestników walk o stolicę. Nagroda ma na celu wyróżnienie osób i instytucji, których działania w szczególny sposób promowały wiedzę o historii Polski XX wieku oraz edukację historyczno-patriotyczną.

***

Reportaż "Ocalić od zapomnienia" autorstwa Grażyny Wielowieyskiej został wyemitowany we wtorek (28.11) o godz. 23.10 w Programie 1.