Data publikacji:
2024-05-22
Strona główna > Artykuł
Ludwik Rajchman, jeden z założycieli UNICEF. "Zapomniany patriota" - reportaż Magdy Skawińskiej
Studio Reportażu i Dokumentu
Życiorys miał tak bogaty, że można byłoby obdzielić nim kilka osób i na pewno nie nudziłyby się. Ludwik Rajchman – wybitny polski bakteriolog, humanista, twórca Polskiego Zakładu Higieny. Wymyślił UNICEF. Dlaczego tak wybitna postać nie funkcjonuje w powszechnej świadomości?
Prawnuczka Ludwika Rajchmana Marta Balińska i pomysłodawca nadania jego imienia jednemu ze skwerów we Wrocławiu, Radosław Michalskifot. Grzegorz Rajter, Urząd Miejski Wrocławia
"Zapomniany patriota" - reportaż Magdy Skawińskiej
W rocznicę zakończenia wojny jeden ze skwerów we Wrocławiu został nazwany imieniem Ludwika Rajchmana. Na uroczystość przyjechała z Francji jego prawnuczka Marta Balińska. Jak to się stało, że Wrocław postanowił uhonorować tego niezwykłego Polaka?
Jego życie było bardzo ciekawe. Już w czasie studiów był działaczem PPS-u związanym z Piłsudskim, za co trafił do więzienia. Rosjanie wypuścili go po kilku miesiącach – za kaucją i z nakazem opuszczenia kraju. Wyjechał wówczas do Paryża, na staż w Instytucie Pasteura, pod okiem noblisty Ilii Miecznikowa.
Był kierownikiem laboratorium w Królewskim Instytucie Zdrowia Publicznego w Londynie. Jako przedstawiciel Ligi Narodów w okresie międzywojennym pełnił w Chinach funkcję doradcy medycznego oraz funkcję eksperta w Narodowej Radzie Ekonomicznej do spraw odbudowy Chin. W czasie II wojny światowej był wysłannikiem premiera Władysława Sikorskiego do prezydenta Roosevelta.
Po wojnie Rajchman został przedstawicielem Polski w UNRRA. Nasz kraj był największym obok Chin beneficjentem pomocy. Kiedy UNRRA kończyła działalność, na ostatnim plenum organizacji wygłosił żarliwe przemówienie, mające zwrócić uwagę na sytuację tych najbardziej bezbronnych ofiar wojny, czyli dzieci. Jego postulaty zostały przyjęte. UNICEF powstał jako organizacja tymczasowa, a działa do dzisiaj.
Ludwik Rajchman pochodził z bardzo nietuzinkowej rodziny. Jego rodzice należeli do środowiska literacko-artystycznego. Ojciec Aleksander był założycielem i pierwszym dyrektorem Filharmonii Warszawskiej, a matka Melania – publicystką i działaczką ruchu kobiecego.
Ludwik miał także sławne rodzeństwo. Jego siostra Helena Radlińska należała do kluczowych postaci polskiej pedagogiki społecznej, współpracowała z Januszem Korczakiem. Natomiast młodszy brat Aleksander był cenionym profesorem matematyki. Do znanych krewnych Rajchmana należał także Ludwik Hirszfeld, znakomity immunolog, twórca seroantropologii.
***
Reportaż Magdy Skawińskiej pt. "Zapomniany patriota" został wyemitowany we wtorek (21 maja) o godz. 18.40 na antenie Trójki.