Data publikacji:
2024-07-08
Strona główna > Artykuł
"Podwójne życie Sokołowska”- reportaż Doroty Jaśkiewicz-Łebek
Studio Reportażu i Dokumentu
Co jest takiego w Sokołowsku, że działa tak silnie na wyobraźnię? Niewielka wieś-miasteczko (bo rolnik jest tu tylko jeden) w Sudetach, między Wałbrzychem a granicą z Czechami już prawie od 150 lat przyciąga jak magnez. Zapraszamy na reportaż Doroty Jaśkiewicz-Łebek "Podwójne życie Sokołowska"
Sklep pana Cukra w Sokołowskufot. Dorota Jaśkiewicz-Łebek
"Podwójne życie Sokołowska” - reportaż Doroty Jaśkiewicz-Łebek
Niewątpliwie wielka tu zasługa dr Hermanna Brehmera, który w połowie XIX wieku stworzył w dawnym Görbersdorfie, a teraz Sokołowsku, pierwsze na świecie sanatorium przeciwgruźlicze, w którym tę wówczas częstą chorobę, jako prekursor, leczył metodą klimatyczno-dietetyczną, wzmacniając organizmy pacjentów.
Zjeżdżali do niego ludzie z całej Europy. W 1910 roku Bracia Lumière uwiecznili wieś na kliszach. Czy byli tu i twórcy wybudowanego w 1911 roku sanatorium przeciwgruźliczego w Davos, w którym Tomasz Mann umieścił akcję „Czarodziejskiej Góry"? Bo Davos wydaje się być… "szwajcarskim Sokołowskiem”. Podobno Tytus Chałbiński, zachwycony miasteczkiem, zamarzył, żeby z Zakopanego stworzyć podobne miejsce. Przez 9 lat mieszkał tu z rodzicami Krzysztof Kieślowski. Olga Tokarczuk umieściła w Görbersdorfie akcję swojej ostatniej powieści "Empuzjon”.
Teraz "warszawiak” – jest synonimem przyjezdnego, dla starych mieszkańców Sokołowska. Bo tak naprawdę przyjeżdżają tu przecież ludzie z różnych stron Polski. Jedni tylko po to, żeby chwilę odpocząć, chodząc po okolicznych wzgórzach, wśród bujnej zieleni, inni – żeby napawać się atmosferą starego uzdrowiska albo pochodzić po wyobrażonych śladach bohaterów "Empuzjonu”.
Ale niektórzy tu zostają. I jest ich coraz więcej. Co myślą o nich mieszkańcy, którzy osiedli tu wcześniej? Bo ci "starzy” osiedlali się po wojnie, zwabieni możliwością pracy w wielu działających i w czasach PRL sanatoriach, po których pozostały już tylko wspomnienia…
Wśród tych nowych mieszkańców jest malarka i rzeźbiarka Bożena Biskupska, która z córką Zuzanną Fogtt stworzyły tu miejsce dla sztuk wszelakich, przenosząc z Podkowy Leśnej swoją Fundację InSitu. Organizują wystawy, działania artystyczne i festiwale sztuki. Ale przede wszystkim remontują symbol Sokołowska - kupione przez Fundację zrujnowane gmaszysko Sanatorium Brehmera, w stylu mauretańskim.
Reportaż Doroty Jaśkiewicz-Łebek "Podwójne życie Sokołowska" emitowany był we wtorek (9 lipca 2024) o godzinie 23.10 na antenie Programu 1.
***
SRID