Strona główna > Artykuł

"Widelec z trzema zębami" - reportaż Magdy Skawińskiej

Studio Reportażu i Dokumentu

Czy widelczyk deserowy może być przyczynkiem do opowiedzenia ciekawej historii? Często się zdarza, że mamy w swoich zasobach przedmiot codziennego użytku, z którym wiążą się zadziwiające zdarzenia. Tak jest w przypadku Ewy Marciniak, która dostała od swojej mamy widelczyk. Widelczyk nie ma kompletu. Nie jest też szczególnie ozdobny. Ma trzy zęby, jest krótki. co wyraźnie wskazuje, że był przeznaczony do spożywania deserów.

niepozorny widelec deserowy to cenna pamiątka rodzinna fot. Ewa Marciniak

"Widelec z trzema zębami" - reportaż Magdy Skawińskiej

Pani Ewa pamięta, że tym widelczykiem była karmiona w dzieciństwie.
Kiedy Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu ogłosiło konkurs, żeby opisać przedmioty przysposobione przez Polaków po przesiedleniach, Pani Ewa opisała go tak: "To mały metalowy widelec z krótką rączką i trzema zębami, z których jeden jest nieco szerszy od pozostałych. Gdy do odwrotnej strony trzonka przyłoży się szkło powiększające, można odczytać wybite w nim oznaczenie: CFH NEOXYD i symbol rogatego zwierzęcia, które wygląda jak koziorożec. Dzięki temu wiem, że prawdopodobnie wyprodukowano go w Aue w Saksonii. Ten osamotniony widelczyk stoi dziś w kubku, otoczony współczesnymi polskimi krewniakami, na kuchennej półce w moim mieszkaniu. To jedyny materialny dowód historii, jaka rozegrała się w mojej rodzinie prawie osiemdziesiąt lat temu, który do mnie przywędrował".

Pani Ewa opisała jak jej babcia przyjechała na opolszczyznę ze swoim synkiem - tatą Pani Ewy - i w domu, do którego weszła zastała młodą Niemkę, również z małym dzieckiem. Tak tuż po wojnie narodziła się relacja dwóch kobiet, która przetrwała wysiedlenie Niemców i zimną wojnę. Kobiety pisały do siebie listy, przesyłały paczki. To w latach 80., kiedy można już było kontaktować się z Niemcami. W jedną stronę przesyłana była "sucha krakowska", a w drugą te rzeczy, których w Polsce nie było.

Widelec jest świadkiem zawiązania się tej relacji. A w miarę opowiadania o tym co działo się tuż po zakończeniu II wojny na tych terenach otwierają się kolejne wątki, które mają wpływ na późniejsze pokolenia.

Reportaż Magdy Skawińskiej "Widelec z trzema zębami" emitowany był we wtorek (26 listopada 2024) o godz. 23.10 na antenie Programu 1.


***

SRPR