Data publikacji:
2025-01-30
Strona główna > Artykuł
Guwerner Stefan Żeromski. "Miał ambiwalentny stosunek do nauczania"
Dwójka
- Jeśli przyjrzymy się "Dziennikom", które są dla nas głównym źródłem informacji o tym najwcześniejszym okresie życia, można powiedzieć, że stosunek Żeromskiego do nauczania był ambiwalentny. Jeśli przychodziło mu pracować z niezbyt rozgarniętymi wychowankami, była to dla niego katorga. Jeżeli zaś uczeń rokował, wówczas ta praca stawała się znacznie łatwiejsza - mówiła w Dwójce prof. Monika Gabryś-Sławińska.
Zakład fotograficzny "Atelier Ganz" - fotograf, Stefan Żeromski, polski pisarz, portret, Muzeum Narodowe w Krakowiefot. Domena publiczna/CC0
Żeromski w roli korepetytora i guwernera (Ojczyzna duszy. Rok Stefana Żeromskiego/Dwójka)
"Ojczyzna duszy. Rok Stefana Żeromskiego" to nowy cykl radiowej Dwójki, poświęcony jednemu z literackich patronów 2025 roku. W tym roku minie bowiem setna rocznica śmierci pisarza, nazywanego niekiedy sumieniem narodu.
Żeromski w roli korepetytora i guwernera (Ojczyzna duszy. Rok Stefana Żeromskiego/Dwójka)
Lata formujące osobowość i zainteresowania pisarza
Na początek postanowiliśmy przyjrzeć się wczesnej młodości Żeromskiego i jego pracy w roli korepetytora i guwernera. - W II połowie XIX wieku nauczanie domowe, zwłaszcza w tych bogatszych domach, było wybierane dosyć często. Wiązało się to z jednej strony z sytuacją polityczną. Część Polaków nie chciała po prostu wysyłać dzieci do szkoły np. rosyjskiej. Znaczenie tutaj miał też czynnik ekonomiczny, bo mogło się okazać, że guwerner wychodzi znacznie taniej - tłumaczyła dr hab. Monika Gabryś-Sławińska.
Korepetytor z konieczności
Zebrane w drugiej połowie lat 80. XIX wieku w szlacheckich i arystokratycznych majątkach doświadczenia wywarły ogromny wpływ na całą twórczość Stefana Żeromskiego.
Czytaj także:
- "Żeromskiego wiatr od morza" - Studio Reportażu przedstawia
- "Kto mieszka w dworku?", czyli dzieciństwo Stefana Żeromskiego
- Szukanie posad guwernerskich bardzo często odbywało się u Żeromskiego poprzez rekomendacje od znajomych i przyjaciół. Pamiętajmy również, że zaczynając karierę guwernerską, miał on już za sobą kilka lat pracy zarobkowej. Po śmierci ojca w roku 1883 Żeromski praktycznie zostaje sam. Ucząc się wówczas w Kielcach, musiał więc zapracować na swoje dalsze utrzymanie. W ten sposób zaczyna udzielać korepetycji - opowiadała profesor Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
W kolejnych odsłonach cyklu "Ojczyzna duszy" mówić będziemy m.in. o Monice Żeromskiej - córce pisarza i malarce - oraz o stosunku Żeromskiego do komunizmu.
***
Tytuł audycji: "Ojczyzna duszy. Rok Stefana Żeromskiego" w paśmie Rozmowy po zmroku
Prowadzenie: Katarzyna Hagmajer-Kwiatek
Gość: dr hab. Monika Gabryś-Sławińska (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, kierownik Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie)
Data emisji: 29.01.2025
Godz. emisji: 22.30
dz/pg/kor/am