Data publikacji:
2025-02-03
Strona główna > Artykuł
"Wokół kiosku" – reportaż Magdy Skawińskiej i Jakuba Tarki
Studio Reportażu i Dokumentu
Były codziennością, dziś głównie wspomnieniem. Kioski "Ruchu", charakterystyczne przeszkolone budki z zakładanymi na noc kratami i małymi, nisko umieszczonymi okienkami, przez które rozmawiało się ze sprzedawcą. Żeby coś kupić, trzeba się było mocno pochylić, a czasami nawet uklęknąć. Przez lata zmieniały wygląd i asortyment. Powoli zaczęły znikać z polskich miast i miasteczek, a w grudniu 2024 został zamknięty ostatni i tak skończyła się ponad stuletnia historia kiosków "Ruchu".
kiosk w Głownie w województwie łódzkimfot. Jakub Tarka
"Wokół kiosku" – reportaż Magdy Skawińskiej i Jakuba Tarki
Jolanta Krysowata-Zielnica jeszcze jako młoda reporterka miała możliwość wejścia do środka kiosku. Zobaczyła świat oczami kioskarza. Zapamiętała, że kupujący nie wyglądają z tej perspektywy najlepiej. Choć kilkadziesiąt lat temu kioski ratowały w potrzebie, kiedy na przykład utknęła na dworcu i mogła kupić coś do jedzenia, picia czy poczytania. Dziś kojarzą się jej tylko z przeszłością.
Dziennikarz i pisarz Michał Cichy wychowywał się na dolnym Mokotowie w Warszawie. Jeszcze w szkole podstawowej miał z kolegami zabawę, która polegała na kupowaniu w kiosku prezerwatyw. Potem chłopcy wykorzystywali je do robienia bomb wodnych. Zdarzyło się, że poirytowany kioskarz pogonił za psotnikami. Gdy Michał Cichy przeprowadził się na Ochotę poznał panią Janeczkę, która prowadziła kiosk. wspomina, że była mądrą życiowo kobietą - wiele osób przychodziło z nią porozmawiać. Niektórzy zwierzali się jej lub prosili o radę.
kiosk Ruchu w Warszawie w 1995 roku /fot. Longin Wawrynkiewicz/PAPWiele osób do dzisiaj korzysta z kiosków, ponieważ lubi bezpośredni kontakt ze sprzedawcą. Prawie każdy ma z kioskami jakieś wspomnienia. W grudniu ubiegłego roku został zamknięty ostatni kiosk "Ruchu". Te, które pozostały, są wzięte w ajencję przez sprzedawców.
Sieć istniała w Polsce ponad 100 lat. Jej historia rozpoczęła się w 1918 roku, kiedy wydawcy Jan Stanisław Gebethner i Jakub Mortkowicz powołali do życia Polskie Towarzystwo Księgarni Kolejowych "Ruch". A już rok później na peronie Dworca Głównego (Wiedeńskiego) w Warszawie otwarty został pierwszy kiosk "Ruchu".
Reportaż Magdy Skawińskiej i Jakuba Tarki "Wokół kiosku" emitowany był we wtorek (4 lutego 2025) o godz. 23.10 na antenie Programu 1.
***
SRPR