Strona główna > Artykuł

"Wierzba, która rozbłysła światłem" - reportaż Hanny Dołęgowskiej

Studio Reportażu i Dokumentu

Opowieść artysty o sztuce, która daje drugie życie. To drzewo zna go lepiej niż niejedna galeria. Jan Sajdak, młody artysta rzeźbiarz z Żoliborza, dorastał wśród drzew Cytadeli Warszawskiej. Wśród nich była ona – stara, piękna wierzba. Gdy dowiedział się, że ma zostać wycięta, coś w nim zaprotestowało. "Nie możemy tak po prostu usuwać tego, co wciąż może żyć - może inaczej, ale nadal żyć" - mówi. Z tego sprzeciwu narodziła się Wierzbowa Świątynia.

Wierzbowa Świątynia, projekt Jana Sajdaka, młodego artysty rzeźbiarza z Żoliborzafot. Hanna Dołęgowska

Wierzbowa Świątynia to niezwykła instalacja, która łączy sztukę, naturę i światło. Jan wypełnił ubytki w pniu kolorowymi witrażami, które sam stworzył z plastiku pochodzącego z recyklingu. W słoneczne dni drzewo rozbłyska jak latarnia – staje się żywą katedrą pośrodku miejskiego zgiełku, ze światłem zamiast okien, z ciszą zamiast słów. Zaprasza do środka, do zatrzymania się, do kontemplacji. 

Projekt powstał dzięki stypendium Mobilni w Kulturze. Wsparcia udzielił również Tomasz Niewczas z Zarządu Zieleni Warszawskiej. To pomogło udowodnić, że sztuka może współistnieć z planowaniem miejskiej przestrzeni. A nawet więcej – może tę przestrzeń chronić i wzbogacać.
Wierzba ocalała. Nie dlatego, że ktoś zaprotestował. Ale dlatego, że ktoś zobaczył w niej coś więcej.
Artysta działa na styku sztuki i ochrony przyrody. To land art, sztuka natury, jest kierunkiem, wokół którego krąży jego wyobraźnia. Ponieważ ten rodzaj twórczości zakłada nietrwałość, rzeźba, która nadal próchniała, dziś czeka na ratunek, bo zostało jej już bardzo niewiele. Apele mieszkańców sprawiły, że Jan Sajdak znowu drzewo reanimuje.
We wrześniu planowane jest ponowne otwarcie Wierzbowej Świątyni. Do tego czasu posłuchajmy ich wspólnej historii. Bo czasem wystarczy spojrzeć inaczej, by uratować to, co wydawało się stracone.

wierzba na warszawskim Żoliborzu przed renowacją wierzba na warszawskim Żoliborzu przed renowacją /fot. Hanna Dołęgowska


Reportaż Hanny Dołęgowskiej "Wierzba, która rozbłysła światłem" dostępny jest na stronie podcastowej polskieradio.pl

Na antenie Programu 3 emitowany był w czwartek (5 czerwca 2025) o godz. 18.40.



***

SRPR