Strona główna > Artykuł

Audycja "Słowa i dźwięki" i reportaż Martyny Wojtkowskiej "Jedna wskazówka"

Studio Reportażu i Dokumentu

Ile można tęsknić? Historia Zofii i Jana Żylińskich zaczęła się od miłości, która nie miała szansy się spełnić. Jan – przedstawiciel augustowskiej inteligencji – został zatrzymany latem 1945 roku podczas Obławy Augustowskiej, największej powojennej zbrodni na Polakach dokonanej przez Sowietów. Zofia czekała na niego całe życie. Osiemdziesiąt lat po tamtych wydarzeniach członkowie rodzin ofiar mówią: ta historia wciąż się nie skończyła. Reportaż „Jedna wskazówka” to opowieść o pamięci, tęsknocie i śladach życia. Historyk Łukasz Faszcza oprowadza słuchaczy po nowo otwieranym Domu Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej, który właśnie teraz – w 80. rocznicę – otwiera swoje drzwi.

Archiwalne: Jan Żyliński na zdjęciu wraz z żoną Zofią, córką Stasią i psem Rafikiem, w tle panorama Augustowa. Ofiara Obławy Augustowskiej 1937 r. fot. ze zbiorów Elżbiety Chmielewskiej

Reportaż „Jedna wskazówka” powstał z okazji 80. rocznicy Obławy Augustowskiej. Bohaterami tej opowieści są rodziny ofiar obławy i pytanie, które wciąż powraca: czy po tylu latach odnalezienie szczątków wciąż ma znaczenie?

W centrum reportażu znajduje się historia Jana i Zofii Żylińskich. Jan – przedstawiciel augustowskiej inteligencji, współorganizator miejscowego urzędu skarbowego – został zatrzymany latem 1945 roku. Zofia czekała na niego całe życie, nie doczekawszy się żadnej informacji. Po ich historii zachowało się najwięcej śladów: zdjęcia, dokumenty i zegarki obojga (a na każdym po jednej wskazówce).

Przewodnikiem po tej opowieści jest Łukasz Faszcza – historyk i twórca nowo powstającego Domu Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej. W reportażu oprowadza słuchaczy po jego jeszcze nieotwartych wnętrzach, pokazując przedmioty należące do Żylińskich i dzieląc się refleksją: chcemy pokazywać tych ludzi za życia, a nie epatować śmiercią.


Reportaż "Jedna wskazówka" Martyny Wojtkowskiej w realizacji Michała Czajkowskiego dostępny jest na stronie podcastowej Polskiego Radia: podcasty.polskieadio.pl

Dokument był emitowany w audycji "Słowa i dźwięki" w piątek (11 lipca 2025) o godz. 13.06 na antenie Programu 2.


***
SRPR